Lãi suất là cụm từ khá quen thuộc trong lĩnh vực tài chính. Dù bạn là một nhà đầu tư hay người đi vay thì vẫn phải luôn quan tâm tới vấn đề này, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi. Mặc dù vậy nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu rõ lãi suất danh nghĩa là gì và nó khác gì so với lãi suất thực.
Qua bài viết này, Wealth In Asia sẽ cung cấp đầy đủ thông tin liên quan tới lãi suất danh nghĩa. Hãy nắm rõ cách tính toán để đưa ra những lựa chọn tối ưu trong tài chính.
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Hiểu một cách đơn giản về thuật ngữ này, lãi suất danh nghĩa chính là mức lãi kiếm được khi bạn đi đầu tư hay gửi tiết kiệm. Trường hợp bạn là người đi vay thì đó là mức lãi tính ra số tiền phải trả cho chủ nợ.
Khi chưa tính đến sự thay đổi của sức mua, lãi suất này được xem như tỷ lệ biểu thị cho sự gia tăng của tiền sau một thời gian nhất định. Nói cách khác, chính là khi không có ảnh hưởng của lạm phát. Trên thị trường lĩnh vực tài chính thì mức lãi suất này thường tính trong thời hạn 1 năm.
Lãi suất thực là gì?
Thông thường, lãi suất thực chúng ta cũng có thể hiểu là lãi suất hiệu quả. Mức lãi suất này được coi là lãi suất thực sự mà bạn được hưởng khi đi đầu tư hay phải trả cho một khoản vay. Lúc này, sự tác động của lạm phát đã được tính tới.
Như chúng ta đã biết, trên thực tế thì lạm phát luôn luôn tồn tại trong nền kinh tế. Đó chính là sự gia tăng giá cả của hàng hóa lẫn dịch vụ.Các khoản vay hoặc gửi tiền thời hạn dài, lạm phát khiến số tiền bạn thực nhận/thực trả thay đổi giá trị so với hiện tại. Vì vậy, yếu tố này đã tác động mạnh mẽ tới mức lãi suất.
Sự khác nhau giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực luôn tồn tại mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, xét về bản chất hay đặc điểm thì đều thấy rõ những điểm khác biệt rõ rệt. Cùng tìm hiểu vấn đề này qua những phân tích dưới đây.
1/ Xét về bản chất
Như đã đề cập tới ở khái niệm, lãi suất thực đã tính tới sự ảnh hưởng của yếu tố lạm phát trong nền kinh tế. Trong khi đó, sự ảnh hưởng này lại không hề được đề cập trong lãi suất danh nghĩa. Đây chính là sự khác nhau rõ rệt nhất gây ảnh hưởng không ít tới lượng tiền.
2/ Xét về đặc điểm
Lạm phát trong nền kinh tế tác động tới giá trị đồng tiền trên thị trường. Khi giá trị đó giảm hay tăng thì lại đánh thẳng vào lãi suất. Chính vì vậy lạm phát ít nhiều cũng phần nào có mối liên hệ với lãi suất. Vậy mà, trong lãi suất danh nghĩa lại hề quan tâm tới nó nên mức lãi suất này chỉ mang tính chất tham khảo nhiều hơn.
Bên cạnh đó, lãi suất thực thường được áp dụng để đo lường, tính toán sức mua tiền lãi. Vì vậy, mọi người tính toán rất kỹ vấn đề này để đảm bảo mang về lợi ích tối ưu.
3/ Về công thức tính
Chính vì sự khác biệt về bản chất đã dẫn tới sự khác nhau về công thức tính. Bởi khi lấy lãi suất danh nghĩa trừ đi lạm phát ta tính được lãi suất thực.
Cách tính lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa
Để thấy rõ hơn sự khác nhau về công thức tính mọi người cùng tìm hiểu cách tính toán các loại lãi suất sau đây. Từ đó có thể thấy rõ mối liên hệ đã nhắc tới liên quan tới yếu tố nào.
1/ Cách tính lãi suất danh nghĩa
Với lãi suất danh nghĩa thì sẽ không có công thức tính toán cụ thể. Mà đây chính là mức lãi suất mà nơi cho vay đưa ra cho người đi vay vốn.
Sẽ dễ hình dung hơn với ví dụ này: Khi bạn đi vay vốn mở công ty tại ngân hàng với số tiền 100 triệu đồng và ngân hàng đưa ra mức lãi suất 6,5%/ năm. Lúc này, 6,5% chính là lãi suất danh nghĩa.
2/ Cách tính lãi suất thực tế
Trên thực tế, về cơ bản lãi suất thực sẽ bằng lãi suất danh nghĩa trừ lạm phát. Tuy nhiên, con số tính ra chỉ là xấp xỉ với kết quả chính xác.
Trong kinh doanh hay lĩnh vực tài chính, một đơn vị sau dấu phẩy thập phân cũng đã quyết định mức lợi nhuận của các nhà đầu tư, Vậy nên, theo nghiên cứu thì công thức tính lãi suất thực tế được thiết lập như sau:
(1 + lãi suất danh nghĩa) = (1 + lãi suất thực) x (1 + tỷ lệ lạm phát)
Tính toán theo công thức này sẽ cho bạn kết quả chính xác nhất về lãi suất thực. Mọi người cần nhớ công thức này để lựa chọn hướng đầu tư phù hợp, mang lại lợi nhuận cao.
3/ Cách tính toán tỷ lệ lạm phát
Tỷ lệ lạm phát có công thức tính toán riêng là [(CPI2 – CPI1)/ CPI1]. Trong đó CPI2 chính là chỉ số giá tiêu dùng trong một năm và CPI1 là năm trước đó.
Mối quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực
Như đã đề cập ở trên, lãi suất thực sẽ bằng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát. Qua đây, mọi người sẽ thấy mối liên hệ này được biểu hiện qua tỷ lệ lạm phát.
Khi tỷ lệ lạm phát tăng thì lãi suất thực sẽ giảm và ngược lại. Thực tế, tỷ lệ lạm phát sẽ không bao giờ giống như dự kiến, bạn không thể biết trước được giá trị của nó cho tới khi công bố. Trái lại, lãi suất danh nghĩa được ghi rõ ràng trong hợp đồng tài chính khi mọi người xuất vốn đầu tư hay đi vay lãi.
Kết luận
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực có mối liên quan chặt chẽ tới nhau song vẫn tồn tại nhiều điểm khác biệt. Hy vọng những thông tin được Wealth In Asia chia sẻ này sẽ hữu ích với bạn và giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn khi lựa chọn đầu tư tài chính.
Có thể bạn chưa biết!
- Cách huỷ tài khoản ngân hàng
- Các loại thẻ ATM ngân hàng Agribank
- Quên mã PIN ATM và cách lấy lại ngay!
- Hướng dẫn sử dụng internet banking VIB
Mình là Nguyễn Khả Hân, Founder Wealthinasia.com. Với 07 kinh nghiệm trong lĩnh vực tín dụng và Fintech. Website được lập ra với mục đích mang đến những kiến thức căn bản về tài chính ngân hàng. Hãy để lại bình luận dưới bài viết này, Hân đang chờ bạn đấy!